Błąd selekcji, czyli jak być nieomylnym
Artykuł ten proszę traktuj, jako wskazówka dotycząca Cold Readingu. Ostatnio przypadkiem oglądałem na Discovery Science program Wyjaśnić niewyjaśnione. Musisz wiedzieć, iż mimo to, że program leci na kanale z nazwą „science”, to z nauką on nie ma nic wspólnego 🙂 Była w tym programie opisana historia jakiegoś gościa, który zarzekał się, że potrafi przewidzieć przyszłość. Opisał historię totalnie odjechaną, że jego babcia komunikowała się z obcymi i dzięki temu poznał sekrety kosmosu… Mówił, że gwiazdy to nie tylko atomy, ale też mają dusze i on je słyszy oraz rozumie i dlatego potrafi przewidywać przyszłość. Oczywiście ja to napisałem maksymalnie prześmiewczo, ale zapewne jak on to opowiada nie jedną osobę potrafi przekonać do tej historii. Tak czy inaczej, nasz bohater ma jakąś tam historię na wytłumaczenie skąd ma moce. Teraz przyjrzyjmy się, czy te moce są prawdziwe.
Chwalił się, że przewidział dokładnie z datą uderzenie na WTC oraz huragan Katrina. To jest naprawdę imponujące i dzięki temu zdobył przydomek współczesnego Nostradamusa. Jak to możliwe, że ktoś nie posiada „mocy nadprzyrodzonych” a potrafi przewidzieć takie zdarzenia? Odpowiedź znajdziecie ją w tytule tego artykułu, jest nią błąd selekcji.
Błąd selekcji
Jest używany przez sprzedawców, pseudo badaczy, a także przez właśnie takich wróżbitów. Świetnie opisane zostało to właśnie w tym programie przez profesora ekonomii. Powiedzmy, że rzucam do kosza z 15 metrów i trafiam 3 razy. Mówię komuś o tym i on myśli „jesteś świetnym koszykarzem, to imponujące”. Jednak nie wspomniałem mu o 50 próbach zakończonych pudłem 🙂 Błąd selekcji polega, więc na wyborze z całej puli przypadków, tylko tych, które pasują do naszej tezy. Niestety o ile takie zachowanie można się spodziewać, po naciągaczach i sprzedawcach, to gorzej jak tego używa „naukowiec”. Badacz stawiający tezę: „Polacy są antysemitami” pisze książkę przedstawiającą kilka osobowych przypadków. W tych historiach zachowanie Polaków wskazuje na antysemityzm i tym samym potwierdza swoją tezę. Nie patrzy zaś na 1000 innych przypadków, które by ją obalały. To jest bardzo szkodliwe społecznie, ale w tym przypadku liczą się pieniądze, a nie prawda.
Wróćmy do naszego bohatera, który przewiduje różne rzeczy i jak on ma się do błędu selekcji. Otóż publikuje mnóstwo swoich przepowiedni. Jeżeli nawet wydarzy się coś ledwo podobnego do jego przepowiedni to triumfuje dumnie. Na przykład publikuje przepowiednie „tego i tego dnia stanie się to” jednak mu to nie weszło i nic sobie z tego nie robi. Potem znowu pudło… i znowu nic…, lecz po pewnym czasie musi w końcu coś trafić, a jak już trafi to dba o to, żeby każdy się o tym dowiedział. Jest też drugi rodzaj przepowiedni taki, w którym nie jest jasne, co się konkretnego zdarzy, tylko że coś się zdarzy. Czy to będzie zamach, huragan, trzęsienie ziemi, rozbity samolot, a może jakieś wiadomości ze świata polityki… to i tak nasz bohater ma racje, bo to wielkie wydarzenie dla ludzkości.
Prawdopodobne przepowiednie
Na koniec programu, aby udowodnić, że ma talent wsadził do koperty swoje przepowiednie na tydzień. Po tym czasie sprawdzał, czy się spełniły:
- Wystąpi trzęsienie ziemi z siłą około 6 stopni.
- Wystąpi katastrofa spowodowana naturalnymi siłami (tornado, tsunami, wulkan itd.).
- Wiadomości naukowe na temat kosmosu lub NASA.
- Szokujące wieści o wybuchach na bliskim wschodzie.
- Rozbije się samolot.
Według wróżbity spełniły się 4 z 5 przepowiedni, (choć na kartce miał ich więcej, więc nie wiem, czemu powiedział, że z 5). Ostatnia mu nie weszła, bo no cóż, po prostu pech. Średnio rocznie jest kilkanaście takich katastrof i żadna nie przytrafiła się w ostatnich 7 dniach. A co zresztą przepowiedni? Weszły, bo prostu więcej było procent na TAK niż na NIE. Wiadomości na temat kosmosu, lub NASA? Co chwile coś się tam dzieje, to tak jakby napisać na kartce, że w tym tygodniu będzie ważna wiadomości na temat polityki. Bomba na bliskim wschodzie? To dzieje się tak często, że gdy coś wybuchnie to już nawet nas nie rusza kompletnie.
Jeżeli chodzi o punkty 1 i 2 to wystarczy by wystąpiło trzęsienie ziemi, na wyspie, o której nikt wcześniej nie słyszał i nasz bohater by miał traf, plus jakiś mały huragan w Japonii. Świat jest ogromny i 24 godziny na dobę coś gdzieś się dzieje bardzo ciekawego. Takie przewidywanie można porównać do przepowiedni, że po czerwonym świetle na sygnalizacji pojawi się zielone 🙂
Moja przepowiednia
Na koniec ja podaję swoją przepowiednię, ciekawe czy się sprawdzi:
W sierpniu wybuchnie bomba w niemieckim mieście.
(mam nadzieje, że w przypadku, gdy dobrze przewidzę przyszłość, to służby nie wezmą mnie na przesłuchanie 🙁 )
Pokaż, że też masz paranormalną moc, potrafisz przewidywać przyszłość i napisz w komentarzu swoją przepowiednię 🙂
